Giao dịch demoLưu ký chứng khoán là gì và một số điều cần biết
Thứ Hai, 22/08/2022, 17:47, (GMT+7)
Lưu ký chứng khoán là thuật ngữ mà bất cứ nhà đầu tư (NĐT) nào vào thị trường tài chính chứng khoán cũng cần biết. Mặc dù là thuật ngữ tương đối quen thuộc nhưng không phải NĐT nào cũng hiểu thấu đáo về lưu ký chứng khoán.
Lưu ký chứng khoán là gì?
Lưu ký chứng khoán là việc gửi chứng chỉ chứng khoán trái phiếu, cổ phiếu hoặc giấy tờ hợp pháp chứng minh quyền sở hữu của NĐT vào hệ thống lưu ký.
Nói đơn giản là hoạt động ký gửi, chuyển giao ghi nhận quyền sở hữu chứng khoán của NĐT và bảo quản an toàn tại hệ thống lưu ký, do Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) thực hiện.
Đây là điều kiện bắt buộc để NĐT thực hiện giao dịch trên thị trường cũng như được đảm bảo quyền lợi, lợi ích khi sở hữu chứng khoán. Trước khi thực hiện giao dịch, NĐT sẽ phải ký hợp đồng mở tài khoản tại các thành viên lưu ký.
Tham khảo:
Lưu ký chứng khoán là thuật ngữ mà NĐT vào thị trường tài chính chứng khoán cần biết
Những nguyên tắc của lưu ký chứng khoán bao gồm:
- Khách hàng đến VSD trực tiếp hoặc thông qua thành viên lưu ký để đăng ký tài khoản.
- Chứng khoán lưu ký tại VSD là tài sản của khách hàng, VSD không được sử dụng cho lợi ích của mình hoặc cho bên thứ ba.
- Nếu đăng ký lưu ký qua thành viên lưu ký, cần đảm bảo thông tin, dữ liệu cũng như số dư tài khoản trùng khớp với thông tin tại VSD mới thực hiện quản lý lưu ký được.
- Thành viên lưu ký là công ty chứng khoán hoặc ngân hàng được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy phép, đã đăng ký hoạt động lưu ký và phải được VSD đồng ý là thành viên hợp pháp.
Hiện nay thị trường có cả loại hình là chứng khoán lưu ký và chưa lưu ký.
Chứng khoán lưu ký
Là loại chứng khoán đã được đăng ký, tồn tại dưới dạng dữ liệu điện tử, tích hợp vào tài khoản đầu tư chứng khoán của khách hàng. NĐT muốn sở hữu chứng khoán đã lưu ký cần thực hiện thông qua mua bán trực tiếp trên sàn hoặc giao dịch thông qua Sở giao dịch chứng khoán.
Chứng khoán chưa lưu ký
Là chứng khoán mà khi NĐT muốn sở hữu cần giao dịch trực tiếp với tổ chức phát hành, thường tồn tại dưới dạng cổ đông, giấy chứng nhận cổ phần. Thông thường, hình thức này được phát hành bởi những công ty cổ phần nhưng chưa đại chúng và không đăng ký lưu ký với VSD. Khi đó, nếu muốn chuyển nhượng loại chứng khoán này, NĐT cần tự trao đổi mua bán không qua sàn với tổ chức phát hành.
Ý nghĩa của lưu ký chứng khoán
Lưu ký chứng khoán đem đến nhiều ý nghĩa quan trọng:
- Lưu ký cho phép cổ phiếu được giao dịch trên thị trường thông qua sở giao dịch.
- Tiết kiệm chi phí in ấn, bảo quản, cất trữ các chứng chỉ chứng khoán.
- Giảm tình trạng giấy tờ chứng khoán bị mất cắp, thất lạc hư hỏng.
- Đảm bảo thanh khoản, gia tăng vòng quay vốn trên thị trường.
- Giảm rủi ro cho thị trường.
- Đảm bảo an toàn, nâng cao uy tín cho các bên tham gia.
- Thu hút các NĐT tham gia thị trường.
Lưu ký chứng khoán giúp giao dịch thuận lợi hơn
Có bắt buộc lưu ký chứng khoán không?
Khi muốn giao dịch chứng quán trên sàn của Trung tâm giao dịch chứng khoán, lưu ký chứng khoán là hoạt động bắt buộc, chỉ được thực hiện bởi các thành viên lưu ký của trung tâm giao dịch chứng khoán.
Bên cạnh đó, với nhiều lợi ích giúp cho việc giao dịch cổ phiếu đơn giản, thuận tiện hơn, đồng thời thủ tục đăng ký lưu ký đơn giản, giảm thiểu chi phí, tăng cơ hội đầu tư, lưu ký chứng khoán là hoạt động được nhiều công ty và NĐT ưu tiên lựa chọn.
Thành viên hệ thống lưu ký chứng khoán
Thành viên của hệ thống lưu ký chứng khoán gồm Trung tâm lưu ký VSD và các thành viên lưu ký.
Trung tâm lưu ký chứng khoán sẽ cất giữ an toàn các chứng chỉ chứng khoán của NĐT theo tài khoản riêng của từng NĐT. Khi giao dịch, tài khoản sẽ được ghi nhận tăng/giảm mà không cần trao tay giấy tờ chứng chỉ.
Hiện nay, chỉ có duy nhất một trung tâm lưu ký chứng khoán nhưng rất nhiều thành viên lưu ký. Quy định để trở thành thành viên lưu ký như sau:
- Là công ty chứng khoán/ngân hàng thương mại có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký hợp pháp cấp bởi Uỷ Ban Chứng Khoán Nhà Nước và đã đăng ký thành viên của VSD.
- Hệ thống phần mềm đăng ký/lưu ký và các hoạt động liên quan khác phải có khả năng kết nối với cổng điện tử của VSD và phần mềm hiện tại của VSD.
- Việc lưu ký chứng khoán bắt đầu bằng thủ tục mở tài khoản tại các thành viên lưu ký. Sau khi chứng khoán lưu ký sẽ được thực hiện tái lưu ký tại Trung tâm giao dịch chứng khoán.
Để giao dịch trên sàn, lưu ký chứng khoán là bắt buộc
Ngoài ra, để việc đăng ký lưu ký diễn ra thuận lợi, NĐT cần lưu ý các điểm sau:
- Mỗi NĐT chỉ được mở 1 tài khoản lưu ký, tại 1 thành viên lưu ký, tránh trùng lặp với các NĐT khác trên thị trường, nếu muốn đổi đơn vị thành viên lưu ký, NĐT cần đóng tài khoản đăng ký cũ rồi mới được mở tài khoản mới. Do đó, NĐT cần lựa chọn cẩn thận đơn vị thành viên lưu ký.
- Khi mở tài khoản lưu ký chứng khoán cần cung cấp thông tin chính xác, rõ ràng, tránh những bất tiện, thiệt hại về quyền lợi sau này.
- Người đứng tên lưu ký chứng khoán phải là chính chủ sở hữu chứng khoán. Từ số seri của tờ chứng chỉ chứng khoán, chữ ký của người có thẩm quyền, con dấu của tổ chức phát hành… Nếu các yếu tố không chuẩn xác, chứng khoán sẽ bị từ chối lưu ký.
- Giấy tờ chứng chỉ chứng khoán bị mờ, hỏng, không nhận diện được thông tin cũng sẽ bị từ chối.
- Cổ phiếu của cổ đông mua chịu chưa thanh toán hết tiền mua vẫn được lưu ký nhưng không được phép giao dịch.
- Chủ sở hữu cổ phiếu ở hình thức ghi sổ vẫn có thể tiến hành thủ tục lưu ký.
Để việc lưu ký chứng khoán diễn ra thuận lợi, NĐT cần lưu ý khi đăng ký
Lời kết
Dù tham gia thị trường đầu tư nào, hiểu rõ về các quy định của thị trường đó là yếu tố tối quan trọng giúp giao dịch, đầu tư thuận lợi. Đó cũng là lý do NĐT nên lựa chọn đơn vị tư vấn đầu tư giàu kinh nghiệm để được hỗ trợ.
Trên đây DCV Invest đã gửi tới quý NĐT những thông tin về lưu ký chứng khoán. Hy sẽ giúp NĐT hiểu hơn về hoạt động lưu ký, yên tâm hơn khi đầu tư.
Đừng quên theo dõi DCV Invest để cập nhật thêm các kiến thức đầu tư hữu ích hàng ngày. Mọi thông tin cần được tư vấn thêm về đầu tư tài chính, đặc biệt trong thị trường phái sinh, NĐT có thể liên hệ ngay với DCV Invest theo hotline 024.9999.8669
